Zou jij in Nuenen bordjes laten ophangen “Voor Joden verboden”. En 30 dorpsgenoten uitleveren voor dwangarbeid? Als burgemeester in functie tijdens de oorlog met je jonge gezin vluchten? Natuurlijk niet zul je zeggen! Een mening kan je echter pas vormen als je de feiten en omstandigheden kent van burgemeesters in oorlogstijd. Zeker als de verteller ook burgemeester Van Rijckevorsel zijn verhaal laat doen. De persoon komt tot leven, een burgervader onder druk en daarbij vader, echtgenoot, een jonge man met angst en twijfel. De brassbandklanken voeren de emotie op. Dit wordt geen makkelijke avond. Maar intens en verhelderend. En, gezien de omstandigheden in de wereld, met een opvallend hedendaagse boodschap.
Onbekende verzetsdaad
De verzetsdaad van zeven Brabantse burgemeesters tijdens de Tweede Wereldoorlog en de noodlottige gevolgen van hun verzet is een verhaal dat slechts beperkt bekend is in de regio. Dit terwijl het verhaal van deze zeven Brabantse burgemeesters, waar Burgemeester van Rijckevorsel uit Nuenen deel van uitmaakte, ons juist zoveel kan leren. Want los van de historische waarde die het verhaal voor Nuenen heeft, is het een verhaal dat gezien de ontwikkelingen in de wereld actueler is dan ooit. Het gaat daarbij om de keuzes die je maakt voor vrijheid en gelijkheid. Blijft het morele kompas overeind als de keuzes gaan over leven en dood van jezelf en anderen?
Emotie en dilemma’s
Na 80 jaar een oordeel hebben over het handelen van de burgemeesters lijkt makkelijk totdat je begrijpt hoe de omstandigheden waren. Nuenenaar Louis Bressers had dat als eerste in de gaten. Hij deed veel onderzoek naar de geschiedenis van Burgemeester van Rijckevorsel en maakte zich uiteindelijk hard om hem het ereburgerschap van de gemeente Nuenen toe te kennen, hetgeen in 2018 ook is gebeurd. Brass Band Nuenen is ook enorm gegrepen door de intrigerende geschiedenis en beklemmende dilemma’s van de jonge burgemeester, vader, echtgenoot en lid van de burgemeesterskring. Emoties en dilemma’s van de oorlogsjaren, daar gaan zij het publiek in meenemen.
Held?
Bijna alle burgemeesters uit de regio kwamen om het leven. Van Rijckevorsel ontsprong de dans. Pas in 2018 ontving hij postuum het ereburgerschap van de gemeente Nuenen. Is hij daarmee een oorlogsheld? De mening van Louis Bressers zal bekend zijn. En verder “Ik zou in ieder geval eerst komen luisteren. Dat levert een breder inzicht en een completer gevoel op. Hoe je er exact over denkt dat is persoonlijk, een oordeel kun je misschien geven als je het hele verhaal kent en zijn dilemma’s ervaart, emoties voelt. Ik zou het erg mooi vinden als meer mensen zich daar meer in willen verdiepen.”
Lovende recensies
In 2019 hebben Brass Band Nuenen en verteller Hans Vervuurt de handen al eens ineen geslagen en het publiek meegenomen in deze bijzondere geschiedenis tijdens een eenmalige uitverkochte voorstelling. “Het publiek was getuige van een fenomenale avond die niemand onberoerd liet” , “het overtrof ieders verwachting” en “Dat zo’n authentiek verhaal in Nuenen gespeeld heeft. Ik wist er wel iets van. Dit moet iedereen weten!” waren toen enkele van de reacties. Deze samenwerking smaakte naar meer. In 2024, nu in het kader van 80 jaar bevrijding, gaan zij dit daarom opnieuw doen. Wel in een nieuw jasje. Regisseur Geert Niland, ook bekend van de recente zeer succesvolle productie van Brass Band Nuenen, “Margot, Vincents ware liefde”, heeft het verhaal uitgewerkt in indrukwekkende combinatie van toneel, beelden en muziek. Met professioneel acteur Erwin Dekker, die de rol van Burgemeester van Rijckevorsel gaat vertolken, en Hans Vervuurt als verteller hopen zij dat het geheel nog meer impact zal maken.
Uitvoeringen
Dit unieke stuk Nuenense geschiedenis mag u dus niet missen. Er zijn 2 uitvoeringen: op zaterdag 21 september om 20.00 uur en zondag 22 september om 14.00 uur. De voorstelling vindt plaats bij Studio Boxx aan de Spegelt 45 in Nuenen. Kaarten kosten 20 euro (exclusief administratiekosten).
